Borsa Nedir?
Son zamanlarda özellikle evden çalışmak zorunda olan insanların en sık sorduğu soruların başında gelen Borsa nedir ve Nasıl Oynanır tam anlamıyla gündeme oturmuş durumda. En rahat anlayabileceğiniz tabirle halka açık olan şirketlere ait hisse senetlerini alıp satabileceğiniz piyasadır. Burada yazılanların sadece bilgilendirme amaçlı olduğunu yatırım tavsiyesi niteliği taşımadığını öncelikli olarak belirtmek isteriz.
BIST 100 Endeksi Nedir?
Piyasa ve ortalama işlem adedi yönünden en değerli 100 hisse senedinin değerinin ölçüldüğü endekstir. Televizyonlarda ve gazetelerin ekonomi sayfalarında BIST 100 endeksine ait rakamlar bizlere aktarılmaktadır.
Borsaya Nasıl Girilir?
Borsada hisse senedi alım satımı yapabilmeniz için aracılık hizmeti veren banka veya aracı kurumlardan herhangi birinde hesap açmanız gerekmektedir. Size sağlanacak borsa ekranı sayesinde borsadaki değişimi ve hisse senetlerine ait fiyatları takip edebilirsiniz. Ayrıca anlık olarak hisse senedi alım satım işlemi yapabilirsiniz. Her hisse senedi alım satım işleminde banka veya aracı kurumların değişen komisyon oranları doğrultusunda komisyon ödersiniz. Bu oran ortalama olarak binde 0.8 ile binde 2.5 arasında değişkenlik göstermektedir. Rakamla ifade etmek istersek 10.000 TL’lik hisse alıp sonrasında aynı değerden bu hisseleri sattığınızda toplamda 20.000 TL hacminde işlem yapmış olursunuz. Komisyon oranının binde 2.5 olduğunu varsayarsak 50 TL komisyon ücreti ödersiniz. Komisyon oranının binde 1 olduğunu varsayarsak eğer bu ücret 20 TL’ye düşecektir. Bu nedenle hesap açarken komisyon oranlarını göz önüne almanız faydalı olacaktır.
Borsa Nasıl Oynanır?
Peki nedir bu borsa nasıl oynanır ? Bu konuyu değerlendirmeye öncelikle hisse senedi piyasasının en riskli yatırım araçlarından biri olduğunu belirterek başlamamız gerekir. Bunun nedeni, hisse senedini almış olduğunuz şirkete ait veya ülke/dünya ekonomisinin genel seyrine ilişkin olumsuz bir gelişme olması durumunda hisse senedi piyasasının bu duruma olumsuz tepki vermesi ve sıcak paranın hızlı bir şekilde borsadan çıkmasıdır. Buna en güzel örnek olarak hala içinde bulunduğumuz covid-19 salgınına ilişkin süreci verebiliriz. Covid -19 salgınının derinleşmesi ve ekonomilerin deyim yerindeyse durma noktasına gelmesi nedeniyle dünya genelinde borsalar tarihi düşüşler yaşamıştır.
Vermiş olduğumuz genel bilgiler doğrultusunda dikkat edilmesi gereken hususları maddeler halinde sıralamak istersek:
* Hisse senedi piyasasının yüksek risk içermesi nedeniyle tüm yatırımınızı bu piyasada değerlendirmemeniz diğer bir deyişle yumurtaların tamamını aynı sepete koymamanız faydalı olacaktır. Yatırım portföyünüzü oluştururken faiz geliri, altın, döviz gibi diğer yatırım araçlarını da sepete ekleyerek çeşitlilik oluşturmanız faydalı olacaktır.
* Risk almayı seviyorsanız ve illa da tüm yatırımınızı hisse senedi piyasasında değerlendirmek istiyorsanız tüm yatırımınızla tek seferde hisse senedi almamanız faydalı olacaktır. Çünkü ön göremeyeceğiniz bir fiyat düşümü olması durumunda hızlı bir şekilde zarar edebilirsiniz. Ayrıca hisse senedinin fiyatının aynı seviyeye ulaşması uzun zaman alabilir. Bunun yerine ilk etapta portföyünüzün belli bir bölümüyle hisse senedi alıp fiyatın düşmesi durumunda daha düşük fiyattan yine belli bir oranda hisse senedi alarak maliyetinizi düşürebilirsiniz.
E Başka?
* Hisse senedi seçimi yaparken özellikle sermaye yapısı güçlü ve karlılığını yükseltme potansiyeli olan şirketleri seçmeniz faydalı olacaktır. Bu nedenle BIST 30 endeksinde yer alan şirketlere ait hisse senetlerine yönelmeniz riski biraz daha azaltmanıza yardımcı olacaktır.
* Profesyonel yatırımcıların hisse senedi seçimi yaparken göz önünde bulundurduğu birçok kriter vardır. Eğer bu teknik kriterler hakkında hiçbir fikriniz yoksa yatırım yapmakta olduğunuz aracı kurum uzmanlarından şirket tavsiyeleri almanız faydalı olacaktır. Ayrıca büyük yatırım kurumlarının şirketlere ilişkin değerlendirmelerinin yer aldığı araştırma raporlarına internet vasıtasıyla rahatlıkla ulaşabilir ve inceleyebilirsiniz.
* Hisse senedi piyasasında değerlendirmek istediğiniz birikimin tamamının size ait olması ve yatırım yapmayı planladığınız süre içerisinde bu birikime ihtiyaç duymamanız da çok önemlidir. Örnek vermek gerekirse bankadan çekilmiş olan yüksek meblağlı bir krediyle veya belli bir süre sonunda bir yere ödenmesi gereken parayla yatırım yapmak zaten riskli olan hisse senedi yatırımınızı daha da riskli hale getirecektir. Öngöremediğiniz bir düşüş olması durumunda hisse senedini almış olduğunuz fiyatın çok altında bir seviyeden bu hisse senetlerini satmak zorunda kalabilirsiniz.
* Hisse senedini almadan önce hangi fiyattan alacağınızı, hangi fiyata ulaşması durumunda satacağınızı veya değer kaybı olması durumunda zararı daha düşük seviyede tutabilmek adına stop loss olarak tabir edilen zarar kes fiyatını belirlemeniz ve bu konuda kararlı olmanız da faydalı olacaktır.
*Borsayı takip için Foreks veya Milliyet gibi web sitelerini kullanabilirsiniz. Bu işe gerçekten gönül verenler her zaman ekran başında gelişmeleri anlık olarak takip ediyorlar. Özellikle Bloomberg TV bu konuda önde geliyor.
Sonuç
Borsaya yatırım yapmak çoğu insan için kısa yoldan para kazanmanın bir yolu olarak görülmektedir fakat bu konunun uzmanları için bile oldukça riskli bir iş. Ciddi kazanç için borsanın dikkatli olarak takip edilmesi gerekiyor. Bunun dışında şans faktörü de her zaman etkin rol oynuyor. Borsaya yatırım yapacakların kendi durumlarına göre kazanç/kayıp değerlendirmesi yapmaları gerekiyor. Borsadan para kazanmak biraz riskli ve kesin getirisi olan bir durum olmadığı için tam olarak ”oluru var” diyemiyoruz.
Son olarak burada yazılanların genel bilgilendirme amaçlı olduğunu yatırım tavsiyesi olmadığını hatırlatırız. Her türlü sorumluluk tarafınıza aittir.
Yazımıza eklenmesini istediğiniz kaçırdığınız bir nokta varsa bizimle iletişime geçebilirsiniz.
