Bizimle beraber yaşayan dostlarımızın da aynı insanlar gibi hukuki hakları vardır. Hayvan hakları ülkemizde göz ardı edilebilen bir konu bile olsa özellikle yurt dışında oldukça ciddi takip edilen bir konudur. Çoğu kimse bu hayvan haklarının neler olduğunu bilmez veya umursamaz oysa bizimle konuşamayan bu dostlarımızın bizim ilgimize ve korumamıza ihtiyaçları vardır.
Hayvan Hakları Nelerdir?
Hayvan hakları kavramı, tüm hayvanların mülkten ziyade canlı olarak görülmesi gerektiğini belirtir. dünyanın çoğu yerindeki hukuki düzenlemeye göre hayvanlar ”eşya” kapsamında değerlendiriliyorlar. bu haklar, bir hayvanın kendi yaşamı üzerinde kontrol sahibi olma ayrıca sahip olduğu temel hakları belirtir.
Dünyanın birçok ülkesinde hayvanlar, kendilerine ait hakları olmayan ve sürekli nesneleştirilen canlı varlıklar olarak kabul edilir. Bu durum yasal olarak hayvanlar üzerinde yapılan testler ve dayanılmaz derecede zalim çiftçilik uygulamaları gibi şeylerin devam etmesine izin veriyor. Hayvan hakları aktivistleri hayvanat bahçelerini, ticari hayvan çiftçiliğini, avcılığı vb. Yasaklamak için her türlü hayvan mülkiyetini veya her türlü eziyeti reddederek tartışmalı hareketler başlattı. Hayvan hakları aktivistleri, belirli uygulamaların insani olup olmadığına bakılmaksızın, hayvanların herhangi bir şey için kullanılmasına şiddetle karşılar.
İnsani hayvan muamelesi konusunda dünya çapında farkındalık, geçtiğimiz yıllarda birçok ülkenin yeni yasalar kabul etmesine yol açtı. Hayvanlara karşı yapılan insanlık dışı uygulamalar, bunların ortadan kaldırılması için mücadele eden halk ve hayvan koruma kurumlarının çabasıyla geniş ölçüde engelleniyor.
Bir dizi aktivist hareket, hayvanlara yönelik taciz ve insanlık dışı uygulamalarıyla tanınan örgütleri ve bireyleri ifşa etmeye başladı. 1980’lerde medyanın uluslararası baskısı kozmetik şirketlerini hayvanlar üzerinde test uygulamalarını durdurmaya zorladı. Hayvan hakları aktivistleri, kozmetik şirketlerinin isimlerinin sayfalara sıçradığı, hayvan testlerinin grafik fotoğrafik görüntülerinin bulunduğu gazetelerde tam sayfa ilanlar yayınladılar.
Bu tür hareketler, büyük şirketlerin insanlık dışı test uygulamalarını yeniden değerlendirmesiyle kozmetik ve güzellik endüstrisinde bir devrime neden oldu. Sonuç olarak, birçok şirket kârlarının bir kısmını hayvanların korunması için kurdukları refah koruma kurumlarına aktarmıştır. 1999’dan beri Yeni Zelanda, hayvanlar üzerinde yapılan deneyleri kapsamlı bir şekilde yasaklayan Hayvan Refahı Yasasını geçirerek güzel bir örnek oluşturdu. O zamandan beri, birçok ülke hayvanların hayvanat bahçelerinde kullanılmasını, test edilmesini, dövüşmesini ve diğer insanlık dışı uygulamaların yasaklanmasını sağlayarak hayvanların haklarını koruyan yasaları uygulamaya başladı.
Her yıl milyarlarca dolara mal olan büyük hareketler, hayvan hakları için savaşmaya devam ediyor. Ve tüm davalar mahkemede veya parlamento yasalarında sonuçlanmasa da, hayvan hakları aktivistleri dünya çapında büyük bir ilgi uyandırıyorlar.
Günümüzde Ne Durumdayız?
Hayvan hakları ve hayvan refahı, dünya çapında pek çok ünlü ve saygın bilim insanının da katıldığı , sürekli gelişen aktif hareketlerdir. Bunun sonucunda gittikçe daha fazla ülke hayvanların haklarını koruyan yasaları çıkarmak için adımlar attı.
ABD’de hayvanların sahip oldukları hukuk, saygın eğitim kurumlarında aktif olarak öğretilen bir konudur. Dünyanın dört bir yanındaki toplumlar, etik hayvan hakları yasalarının çıkarılması için sürekli mücadele ediyor ve insanların sirkler, hayvanlar üzerinde kozmetik testler, fabrika çiftçiliği, vegan ve vejeteryan yaşam tarzları gibi şeylere alternatifler düşünmesine neden oluyor.
Hayvan haklarına yönelik tutumlar dinsel ve kültürel inançlara, yaşa, uygulamalara, coğrafi konuma ve eğitime göre farklılık gösterir. İnsanların ve hayvanların birlikte yaşamaları gerektiğinden, gezegenimizi ayakta tutmak için bir uyum ve insanlık dengesi gerekiyor. Bu, gelecek nesillerin hepimizin çevremizde inşa ettiğimiz ve koruduğumuz sağlıklı ve gelişen topluluklardan ve eko sistemlerden yararlanabilmesini sağlayacaktır.
Hayvan Hakları Evrensel Bildirgesi
Madde 1- Bütün hayvanlar yaşam önünde eşit doğar ve aynı var olmak hakkına sahiptir.
Madde 2-1.Bütün hayvanlar saygı görme hakkına sahiptir.
2.Bir tür hayvan olan insan,öbür hayvanları yok edemez,bu hakkı çiğneyerek onları sömüremez,bilgilerini hayvanların hizmetine sunmakla görevlidir. 3.Bütün hayvanların insanlarca gözetilme,bakılma ve korunma hakları vardır.
Madde 3-1.Hiçbir hayvana kötü davranılmaz,acımasız ve zalimce işlem yapılamaz. 2.Bir hayvan öldürülmesi zorunlu olursa;bu bir anda,acı çektirmeden ve korkutmadan yapılmalıdır.
Madde 4-1.Yabani türden olan bütün hayvanlar,kendi özel ve doğal çevrelerinde, karada, havada veya suda yaşama ve üreme hakkına sahiptir.
2.Eğitim amacı ile olsa bile,özgürlükten yoksun kılmanın her çeşidi bu hakka aykırıd ır.
Madde 5-1.Geleneksel olarak insanların çevresinde yaşayan bütün hayvanlar uyumlu biçimde türüne özgü yaşam koşulları ve özgürlük içinde yaşama ve üreme hakkına sahiptir.
2.İnsanların kendi çıkarları için bu uyumda ya da bu koşullarda yapacakları her türlü değişiklik bu haklara aykırıdır.
Madde 6-1.İnsanların yanlarına aldıkları bütün hayvanlar, doğal ömür uzunluklarına uygun sürece yaşama hakkına sahiptir.
2.Bir Hayvanı Terk Etmek Acımasızca ve insanlık dışı Bir Davranıştır.
Madde 7- Bütün çalışan hayvanlar iş süresinin yoğunluğunun sınırlandırılması,onarıcı ve güçlerini artırıcı beslenme ve dinlenme hakkına sahiptir.
Madde 8- Hayvanlarda fiziksel ya da psikolojik bir acı çektiren deneyler yapmak, hayvan haklarına aykırıdır.Tıbbi bilimsel,ticari ve başka biçimlerdeki her türlü deneyler için de böyledir.
Madde 9-Hayvan beslemek için yetiştirilmişse;bakılmalı,barındırılmalı,taşınmalı,ölümü de korkutmadan ve acı çektirmeden yapılmalıdır.
Madde10-1.Hayvanlardan insanın eğlencesi olsun diye yararlanılmaz.
2.Hayvanların seyrettirilmesi ve hayvanlardan yararlanılan gösteriler hayvan onuruna aykırıdır.
Madde11-1.Zorunluluk olmaksızın bir hayvanın öldürülmesi demek olan her davranış,bir “biocide” yani yaşama karşı suçtur.
Madde 12-1 Çok sayıda yabani hayvanın öldürülmesi demek olan her davranış bir “genocide” yani türe karşı suçtur.
2.Doğal çevrenin kirletilmesi ve yıkılıp yok edilmesinin sonu “genocide”,soykırıma varır.
Madde 13-1.Hayvanın ölüsüne de saygı göstermek gerekir.
2. Hayvan haklarına saldırıyı göstermek amacı gütseler bile hayvanların öldürüldüğü şiddet sahneleri sinema ve televizyonlarda yasaklanmalıdır.
Madde 14-1.Hayvanları savunma ve koruma kuruluşları,hükümet düzeyinde temsil olunmadır
2.Hayvan hakları da insan hakları gibi yasa ile korunmalıdır.
Hayvan Hakları Yasası
Hayvan Hakları evrensel bildirgesi konu ile ilgili genel bir çerçeve sunmaktadır. Bunun dışında her ülke kendi kanunları kapsamında hayvanları güvence altına almaktadırlar. Ülkemizde hayvanlar 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu ile korunmaktadırlar. Hali hazırda konu ile ilgili geliştirme çalışmaları yapılmaktadır. Bu kanun metnine TBMM’nin sitesinden ulaşabilirsiniz.
Hayvan Hakları Derneği
Ülkemizde hayvan hakları ile ilgili olarak çok sayıda dernek faaliyet göstermektedir. Bunlardan en bilinenleri ”Türkiye Hayvanları Koruma Derneği” , ve ”Hayvan Hakları Federasyonudur”
Hayvan Hakları Şikayet
Hayvan haklarının korunması ile ilgili her türlü şikayetinizi E-Devlet üzerinden yapabilirsiniz. Bunun dışında yerel olarak bağlı bulunduğunuz belediyeye de şikayette bulunabilirsiniz. Sahipsiz sokak hayvanları ile ilgili bildirimde bulunmak istiyorsanız Orman Bakanlığına başvurmanız gerekiyor bunu da yine E-Devlet üzerinden yapmak mümkün.
Hayvan Hakları Yasası Çıktı mı?
Ülkemizde bu konudaki çalışmaların yakın zamanda sonuçlanması bekleniyor.Yeni hukuki zemin ile ülkemizdeki hayvanlar birçok hak ve güvence kazanmış olacaklar.
Hayvan Hakları Günü Ne Zaman?
Her sene 4 Ekim Dünya Hayvan Hakları günü olarak kutlanmaktadır. İlk hayvanlar günü ise 24 Mart 1925’de Berlin’de kutlanmıştır.
Bu konuda siz ne düşünüyorsunuz? Eklememizi istedikleriniz için bizimle iletişime geçebilir veya yorum bırakabilirsiniz.
