Retorik ikna edici konuşma veya yazma sanatıdır her iletişim kurduğumuzda bir şekilde retoriği kullanırız. Retorik ne demek tam olarak tüm yönleriyle öğrenir ve uygularsak, genel anlamda çok daha etkili iletişim kurabilir hale geliriz. Kökeni antik dünyaya dayanan Retorik Sanatının binlerce yıllık geçmişi vardır. Kelime anlamı olarak Yunanca ”Hitabet” anlamına gelmektedir.
Retorik, dil ve kültür bilgisinin iyi anlaşılmasını ve kontrolünü gerektirir; ama seyirciyi,okuyucuyu sistematik bir anlatım ile etkilemek ve ikna etmektir.
Retorik Neden Gereklidir?
Almak istediğiniz bir ürünün fiyatını düşürmek, maaşınıza zam almak, sunum yapmak, tartışmak, etkileyici ve ikna edici metinler yazabilmek ve bunları iyi yapabilmek için Hitabet yani Retorik Sanatına ihtiyacımız var. Aslında herkes ikna edici olmak için farkında olmadan retorik sanatının belirli gereklerini yerine getirir ama bunu sistematik olarak öğrenip uyguladığımız zaman tabi ki rakiplerimizden önde oluruz.
Retorik sadece boş sözler veya iyi politik konuşmalar demek değildir. Retorik, iyi yazma ve konuşma, ikna edici olma ve başarılı yazma ve sunumların nasıl oluşturulacağını bilme çalışması ve sanatıdır. Retorik bize yüksek öğrenimin temel becerilerini öğretir. Retorik sınıflarında, öğrenciler mantıklı düşünmeyi, yanlış veya zayıf argümanları keşfetmeyi, tartışmalı bir konuda iyi bir vaka oluşturmayı ve genel olarak çok yaygın konuşma korkusunun üstesinden gelerek net ve iyi sunumlar yapabilmeyi öğrenirler.
Retorik, ülkemizde çok göz ardı edilen bir alan dahi olsa aslında iyi bir eğitimin en önemli yapı taşıdır. Herhangi bir disiplinde ve alanda akademik başarı için açık ve sistematik düşünme, iyi tartışma ve mantıksal tartışma şarttır. Yazdığınız makaleler ne kadar iyi olursa notunuz o kadar yüksek olur. Sunumlarınız ne kadar güçlü olursa, akademik başarınız da o kadar büyük olur. Okuyup öğrendiklerinizi nasıl eleştireceğinizi ve analiz edeceğinizi ne kadar iyi anlarsanız, elde edeceğiniz sonuçlarda o denli iyi olacaktır. Dolayısıyla retorik ne demek? ne işime yaracak dememek gerekli. Peki retoriğin temel unsurları nelerdir?
Retoriğin üç yönü vardır: Ethos, Pathos ve Logos
Ethos
Ethos güvenilirlik ve güven uyandırma ile ilgilidir. Sözcük anlamı değerler demektir. Konuşmacı ne kadar güvenilir olursa mesaj o kadar makul görünür. Konuşmacı daha önce yaptıklarından örnek vererek ne kadar güvenilir olduğunu, neden kendisine güvenilmesi gerektiğini aktarır.
Bu aşamada konuya hakimiyet, konuşmacının karakteri ve geçmişi öne çıkar. ”Daha önce hiç yalan söylememiş olmak, düzgün bir sicili olmak” Amaç hedef kitlenin size ve söylediklerinize güvenebileceği konular hakkında yeterince bilgili görünmektir. Konuşmacı dediği güvenilir, örnek bir kişi olarak görünmeyi hedefler. Retoriğin ”İnanılırlık” kısmı Ethos’tur. Mesela bir arkadaşınızdan borç istiyorsanız daha önce borcunuzu hep zamanında ödemiş olmanız, sözüne güvenilir birisi olarak tanınıyor olmanız sizin ”Ethos”unuzu yani inanılırlığınızı oluşturur. Borç isterken bunları konuşmanızda belirtmeniz faydalı olacaktır.
Pathos
Pathos izleyicinin duygusal tepkisini ortaya çıkarır. Burada muhatabınızın hislerini daima göz önünde tutmanız gerekir. Bu noktada karşınızdaki kişinin veya topluluğun hislerine hitap edilir. Aynı örnekten hareket edecek olursak borç istediğiniz arkadaşınız size hayır dedi ama başka bir arkadaşınıza borç verdiğini biliyorsunuz. Bu noktada arkadaşınıza sizin arkadaşlığınızın aynı değere sahip olup olmadığını sormanız Retoriğin Pathos yani duygusal kısmını oluşturur.
Kiminle konuştuğunuz ve karşınızdakinin neden etkilenebileceğini bilmeniz Pathos’un en önemli noktasıdır. Bir kitleye nasıl belli bir şekilde hissettirebileceğinizi anlıyorsanız, bu sizi daha ikna edici yapar.
Logos
Logos mantığa hitap eder ve mesajınızı desteklemek için gerçeklerle rakamları kullanmayı içerir. Güvenilir gerçekler veya rakamlar sağlamanız bunların iddianızı mantıksal olarak nasıl desteklediğini açıklamanız gerekir. Örneğin Arkadaşınız Pathos’u ve Logos’u güzel kullanmanıza rağmen ısrarla borç vermiyor. Bu sefer rakamları kullanarak ”Bana borç verenlerin parasını yaptığım yatırımlarla kısa sürede %50 arttırıyorum. İşte rakamlar, isimler burada” diyerek belgelerle konuşabilirsiniz.
Sonuç
Eğer yazımızda belirttiğimiz üç yönü de iletişiminize dahil ederseniz, başkalarını sizin bakış açınıza getirecek daha güçlü bir argüman ortaya çıkacaktır. Aslında, muhtemelen bu teknikleri fark etmeden kullanıyorsunuz, ancak daha fazla farkında olmak onları daha etkili bir şekilde kullanmanıza izin verecektir. Konu ile ilgili daha fazla bilgi ve retoriğin tarihi için Wikipedia’yı tavsiye ederiz.
Retorik Ne Demek sorunuza bir nebze olsun cevap verebildiğimizi umuyoruz. Etkileyici konuşma sanatı hepimize gerekli. Yeterli farkındalığımız olduktan sonra bu işin de oluru var diyoruz.
Eklenmesini istedikleriniz için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
